Podrażnienia i odparzenia pupy przy pieluchowaniu wielorazowym

Jednym z często używanych argumentów na rzecz pieluszek wielorazowych jest brak podrażnień i odparzeń pupy dziecka, które zazwyczaj są standardem w przypadku korzystania z pampersów. Prawda jest taka, że zdarzają się one, choć rzadziej, także u dzieci, które są wielopieluchowane. Powodów jest kilka i zawsze warto najpierw je odkryć i wyeliminować, zamiast od razu sięgać po kremy czy inne specyfiki leczące podrażnioną pupę, a jeśli już leczymy, to leczyć naturalnymi sposobami.

Przyczyny powstawania podrażnień pieluszkowych:

• Zbyt rzadkie zmiany pieluszki: Choć jest to podstawa pieluchowania i pielęgnacji dziecka to niestety często zdarza się, że pieluszka zmieniana jest zbyt rzadko. Co oznacza „regularne przewijanie”?Częstotliwość zmiany pieluszki będzie zależała m.in. od wieku malucha, rodzaju używanych wkładów/pieluszek oraz indywidualnych preferencji dziecka, ponieważ choć mocz sam w sobie nie podrażnia skóry, to dłuższy kontakt z mokrą pieluszką już tak. Warto wspomnieć, że nie ma znaczenia czy dziecko nosi pieluszki jednorazowe czy wielorazowe. Regularna zmiana w obu przypadkach to podstawa dbania o higienę. Nie dajcie się więc zwieść reklamowym hasłom, że pieluszka wytrzyma wiele godzin. Nie wątpię, że tak będzie, ale jeśli się chwilę nad tym zastanowić to nie da się obronić tezy, że jest to zdrowe dla dziecka.

  W przypadku noworodków i niemowlaków konieczne jest częste przewijanie, co 1,5-2 godziny oraz oczywiście po każdej kupce czy nawet „kleksie”. W tym wieku dzieci siusiają z częstotliwością co ok. 15 minut, więc już po godzinie dziecko zdąży czterokrotnie zmoczyć pieluszkę.

  Jeśli z pupą styka się naturalny materiał jak np. bawełna, bambus czy len to musimy mieć świadomość, że materiały te nie odprowadzają wilgoci od skóry, która poddana ciągłemu kontaktowi z wilgocią narażona jest na podrażnienie. U malutkich dzieci wskazane jest również przewijanie w nocy. Większość dzieci nie siusia podczas snu tylko zaraz po przebudzeniu. W przypadku dzieci karmionych w nocy będzie to się zdarzać znacznie częściej niż w przypadku tych, które przesypiają całą noc bez pobudki. U noworodków dodatkowo może w nocnej pieluszce pojawić się kupka.

  W przypadku większych dzieci tak częste zmiany pieluszki nie są konieczne, w nocy może nawet wystarczyć jedna chłonna pieluszka. Powodem oprócz nocnego karmienia jest zmiana gęstości moczu, u starszaków ulega on już stopniowemu zageszczeniu przez co dzieci te siusiają znacznie rzadziej.

  Oczywiście częstotliwość zmian trzeba dopasować do wymagań dziecka, bowiem niektóre maluchy, nawet gdy są starsze, dopominają się o zmianę pieluszki po każdym siknięciu, nawet jeśli przy pupie mają materiał odprowadzający wilgoć jak np. mikropolar czy welur syntetyczny, czyli teoretycznie nie powinny odczuwać wilgoci.

• Uczulenie: może to być uczulenie na konkretny materiał np. mikropolar lub też na proszek/płyn, w którym są prane pieluszki – w tym przypadku konieczne jest oczywiście wyeliminowanie alergenu. Skrajnie rzadko zdarza się, aby uczulał otulacz wełniany. Sama wełna nie uczula, można mieć alergię na zawartą w jej włóknach lanolinę, jednak dotyczy to zaledwie 3-4% ludzkości
• Ząbkowanie: to czas, w którym mocz i kupki są bardziej „kwaśne”. Zmienia się ich pH i w tym okresie bardzo łatwo o podrażnienia skóry niezależnie od tego jakich pieluszek się używa. Podobnie bywa w okresie poszczepiennym, trzeba wtedy przewijać dziecko częściej i jeszcze bardziej dbać o higienę jego miejsc intymnych.

• Nieosuszona pupa po myciu: pieluszka powinna być zakładana tylko na suchą pupkę
• Niedokładnie umyte okolice pieluszkowe podczas zmiany pieluszki: samo przetarcie skóry wilgotną chusteczką nie jest wystarczające dla zachowania prawidłowej higieny okolic intymnych. Nigdy nie wytrzemy w ten sposób skóry całkiem dokładnie, co sprawia że jest to bardzo częsta przyczyna jej podrażnień. Idealnie byłoby myć pupę przy każdej zmianie pieluszki pod bieżącą wodą. Oczywiście wymaga to sporo więcej zachodu, więc jeśli nie jest to w Waszym przypadku możliwe to należy się starać umyć dziecko pod wodą jak najczęściej. Podczas leczenia powstałych już podrażnień spróbujmy przynajmniej do czasu poprawy myć pupkę podczas każdego przewijania
• Częste kupki: to trochę powtórzenie pierwszego punktu, ale warto o tym wspomnieć, bo nawet u starszych dzieci zdarzają się okresy, w których co chwilę w pieluszce ląduje „kleks”. Skóra dziecka jest tak delikatna, że nawet krótki czas w przybrudzonej pieluszce może spowodować podrażnienie, a nawet odparzenie.

Rodzice, którzy wybrali pieluszki wielorazowe mają na względzie zdrowie swoich dzieci i często poszukują naturalnych sposobów dbania o pupkę malucha, tych metod jest sporo i przede wszystkim są skuteczne. Najczęściej stosowane to:

• Wietrzenie pupki: dostęp powietrza czyni cuda dla delikatnej dziecięcej skóry, podrażniona czy nie, pupa dziecka powinna być wietrzona jak najczęściej. Dzięki wietrzeniu skóra pupy może się sama zregenerować, „odpocząć”. Jako podkład zabezpieczający np. łóżko przed zmoczeniem podczas „kuracji powietrzem” dobrze sprawdzi się wełniany kocyk (z delikatnej niedrapiącej wełny jak np. merino). Świetnym rozwiązaniem jest też korzystanie z wełnianych pieluszek, wietrzenia nie zastąpi, ale zapewni pupie w pieluszce swobodną cyrkulację powietrza, więc pomoże zapobiegać podrażnieniom.
• Mycie pupki: niekoniecznie za pomocą chusteczek nawilżanych, ale wodą (pod kranem lub używając myjek wielorazowych), a w przypadku kupki wodą z mydłem o naturalnym składzie. W przypadku myjek wielorazowych do wody można dodać np. napar z szałwii, który działa ściągająco i przeciwzapalnie
• Mleko matki: właściwości mleka nie da się przecenić, wklepane w pupkę złagodzi podrażnienia i zmniejszy zaczerwienienia, można je także dodać do wody do kąpieli. Jest to sposób szczególnie godny polecenia, ponieważ jeśli karmisz piersią mleko masz przy sobie zawsze i wszędzie. Wystarczy scisnąc delikatnie brodawkę, aby wydobyć z niej kilka kropel, które posłużą za cudowny balsam na różnego rodzaju pieluszkowe podrażnienia.
• Wkładki jedwabne: idealne rozwiązanie dla dzieci, które nie tolerują sztucznych materiałów przy skórze. Wykonane z surowego jedwabiu wkładki, mają działanie przeciwzapalne i kojące podrażnioną skórę, to jedno z tych rozwiązań, które warto stosować zapobiegawczo np. na noc, kiedy pieluszka pozostaje niezmieniana znacznie dłużej niż w dzień. Aby wkładki zachowały swoje lecznicze właściwości należy prać je wyłącznie ręcznie w płynie przeznaczonym do wełny i jedwabiu
• Lanolina: jest idealna nie tylko do pielęgnacji popękanych brodawek podczas karmienia, ale i małej pupki, łagodzi podrażnienia, nawilża i odżywia skórę, a nawet przyśpiesza gojenie się drobnych ran, wystarczy wklepać niewielką jej ilość w strategicznych i potrzebujących tego miejscach
• Wełna lecznicza: działa podobnie jak lanolina, ponieważ to wełna z wysoką jej zawartością, dodatkowo zapewnia skórze dostęp powietrza i łagodzi swoim dotykiem. Wełny można użyć kilka razy, po każdym użyciu należy wypłukać ją w czystej wodzie, pamiętając jednak, że jeśli zostanie osiusiana to po każdym użyciu jej działanie lecznicze będzie słabsze, bo mniejsza będzie zawartość lanoliny. Wełny nie stosuje się na otwarte ranki
• Olejek migdałowy/kokosowy: najlepiej nierafinowane, nie zatłuszczają pieluch, za to delikatnie nawilżają i odżywiają skórę oraz łagodzą podrażnienia, można je nakładać bezpośrednio na pupę (najlepiej na lekko wilgotną, olejki stosowane na suchą skórę mogą po jakimś czasie ją wysuszać) lub dodać do kąpieli
• Mąka ziemniaczana: to naturalna zasypka, osusza skórę jak talk, a w połaczeniu z wilgocią powstałą na skutek nasiusiania w pieluszkę zmienia się w leczniczy „kisiel”, nie należy jej stosować na otwarte ranki
• Kąpiel w siemieniu lnianym, płatkach owsianych i krochmalu: to domowe metody dbania o skórę bardzo wymagającą i wrażliwą jak np. u dzieci z AZS, taka kąpiel koi, łagodzi i nawilża skórę. Przygotowanie kąpieli jest bardzo proste (przepis na małą wanienkę): 1. Siemię lniane: 1/2 szklanki siemienia gotować w 5 l wody przez 15-20 minut uważając, by całość nie wykipiała i „nie uciekła” z garnka, potem wystarczy zebrać kisiel, który wytworzył się na górze i wlać go do wody2. Płatki owsiane: szklankę płatków zalać zimną wodą i zostawić na kilka godzin, potem dolać wody, by łącznie było ok. 3 litry i gotować 10 minut Całość można wlać do wody lub odcedzić płatki (ja wrzucałam je w lnianym woreczku do kąpieli), 3. Krochmal: 5 łyżek skrobi ziemniaczanej rozpuścić w szklance zimnej wody, aż powstanie gładka masa, całość wlać do litra wrzątku i potem do kąpieli. Kąpiel przynosi najlepszy efekt, jak trwa 15 minut lub dłużej, nie należy opłukiwać po niej dziecka, można ją stosować zapobiegawczo.

  

Sposób pielęgnacji pupki zależy od rodzaju podrażnienia, niektóre bowiem należy wysuszyć, a inne nawilżyć, dlatego np. mąka ziemniaczana nie nadaje się przy pękającej skórze i rankach, bo pogłębi problem. Ciekawe jest to, że właściwie wszystkie wymienione sposoby rewelacyjnie się sprawdzą przy pielęgnacji podrażnionych lub nawet poranionych karmieniem sutek, więc pomogą i mamie, i dziecku. Wszystkie są delikatne i bezpieczne dla skóry, a wspólna kąpiel z dodatkiem olejków, siemienia lnianego lub płatków owsianych poprawi nie tylko stan skóry, ale i samopoczucie (jeśli wanna jest dość duża, to nawet całej rodzinie).